Vakantie Suriname
Suriname ligt als een uitgestrekte groene massa aan de noordkust van Zuid-Amerika. In het oosten vormt de Marowijne-rivier de grens met Frans Guyana en in het westen scheidt de Corantijn Suriname van Guyana. De naam ‘Suriname’ is waarschijnlijk afgeleid van de naam van een oude indianenstam, de Surinen.
Landschappelijk heeft Suriname drie zones. De kust is vlak; uitgestrekte modderbanken wisselen af met schelp- en zandstranden. Het is moerassig gebied met ‘zwampbossen’, laagbos typisch voor moerasgebied. Ten zuiden van de kustvlakte ligt van oost naar west de savannegordel, met witte zandvlakten en savannebegroeiing.
Het gebied wordt gekenmerkt door kreken en mangroven waarin veel vogels nestelen. Het binnenland beslaat 80 procent van Suriname en bestaat voornamelijk uit ondoordringbaar en ongerept tropisch regenwoud.
Rivieren vormen de grenzen en zijn voor de bewoners van het binnenland de belangrijkste verbindingen, omdat wegen daar slecht zijn of ontbreken. In de rivieren zijn soela’s (stroomversnellingen), waar het water wild tussen de rotspartijen stroomt. De bergen zijn zelden hoger dan 1000 meter.
Cultuur
Suriname is een soort eiland (figuurlijk) binnen Zuid-Amerika. De culturele samenstelling van de bevolking vertoont het land meer overeenkomsten met het Caraïbisch gebied, dan met Latijns Amerika. Er wonen ongeveer evenveel mensen van Afrikaanse afkomst (Creolen) als mensen van wie de overgrootouders uit India kwamen (Hindoestanen).
Hierdoor telt Suriname meerdere bevolingsgroepen, zoals Indianen, Bosnegers, Chinezen, Creolen, Europeanen, Indiërs en Javanen. Verder zijn er nog belangrijke minderheden van Javanen, Chinezen, Indianen en Bosnegers. De talen, die in Suriname worden gesproken zijn: Nederlands, Sarnami en Javaans. De meeste inwoners spreken ook Sranan Tongo. Chinees, Engels, Frans en Spaans worden ook gesproken.
De Creolen zijn overwegend stadsbewoners, en de Hindoes voor het merendeel kleine boeren.
Het overgrote deel van de bevolking woont in de kuststrook. De oorspronklijke bewoners van deze kustgebieden zijn de Indianen. Er wonen twee indianenstammen: de Arowakken en de Caraïben. De eerstgenoemden zijn de oudste bewoners van Suriname.
De Bosnegers, of Marrons, zijn de afstammelingen van zwarte slaven, die meer dan twee eeuwen geleden ontsnapten van de plantages.
De verschillende groepen ontsnapte slaven behielden hun Afrikaanse cultuur, en vormden weer stammengemeenschappen. Elk dorp heeft zijn eigen mondelinge geschiedenis, en men kan precies navertellen van welke plantage de voorouders van dat dorp ontsnapten, met veel details en namen en avonturen van hun helden. Ook de blanke bazen zijn nog bij naam bekend. In 1760 werd een vredesverdrag gesloten tussen de Bosnegers en de Hollanders, waarbij de stammen der Marrons autonomie verleend werd binnen Suriname. Die gebeurtenis wordt nog steeds in ere gehouden.
Klimaat
Suriname is voor het grootste deel bedekt met regenwoud. Het in cultuur gebrachte gebied bevindt zich voornamelijk in het noorden. Het zuiden staat bekend om zijn rijke flora en fauna. In Suriname zijn vele zeldzame dier- en plantensoorten te vinden. Deze kun je onder andere bezichtigen in natuurreservaten en -parken.
Taal
Nederlands is de officiële voertaal, maar in de praktijk is het slechts een van de vele talen die men in Suriname spreekt. Iedereen spreekt Nederlands, maar iedere bevolkingsgroep spreekt tevens haar eigen taal, bijvoorbeeld Hindi, Saramaccaans of Javaans. De tweede nationale taal is het Sranan Tongo (‘Surinaamse taal’), een mengeling van verschillende talen. Sranan wordt ook wel ‘takitaki’ genoemd, maar gebruik van die aanduiding wordt niet gewaardeerd.
Eten
De Surinaamse samenleving telt veel verschillende invloeden; de Surinaamse keuken is dan ook een samengestelde keuken, beïnvloed door de verschillende culturen. De keukens zijn over het algemeen schoon en ook de eetstalletjes aan de straat zijn veilig. Erg populair is de Javaanse keuken; bami, nasi, petjil (soort gado gado) en telo (gebakken cassave) en de heerlijke saotosoep vinden gretig aftrek bij de vele verschillende Javaanse eethuizen. De Hindoestanen
hebben hun roti geïntroduceerd, die ook erg populair is. Heri heri (gekookte aardvruchten met zoute vis), pom (een zware ovenschotel met pomtajes en kip) en pastei (ook een ovenschotel) zijn typisch Surinaamse gerechten, of eerder creoolse. Alom bekend is natuurlijk ‘BB met R’, bruine bonen met rijst, dat het nationale gerecht kan worden genoemd.
Surinamers eten graag peper bij hun eten, maar voor Europeanen wil dat wel eens iets te veel van het goede zijn; het gaat hier om hete rode peper. In het binnenland wordt vrijwel altijd wild geserveerd: dit is ook zeer de moeite waard.
Dranken
Het heerlijke, lokale Parbo-bier wordt gebrouwen van rijst. Andere, buitenlandse, merken bier zijn veel duurder. Het bier wordt geserveerd in kleine en literflessen, djogo’s genaamd. Rum wordt ook lokaal geproduceerd, maar alle andere sterke drank wordt geïmporteerd. Onder ‘soft’ wordt alle frisdrank verstaan, die in verrassende kleuren te koop is. Ten slotte maakt men van lokale vruchten verschillende sappen; afhankelijk van de verkrijgbaarheid van fruit zijn er birambi, kers, mope en vele andere smaken verkrijgbaar.
Vervoer
Autoverhuur
Omdat het Surinaamse rijbewijs in Nederland niet langer geldig is, is het Nederlandse rijbewijs in Suriname ook niet geldig. Voor autorijden dient u dus te beschikken over een internationaal
rijbewijs. Voor een verblijf langer dan drie maanden is een Surinaams rijbewijs vereist; het verkrijgen van een dergelijk rijbewijs kan veel tijd vergen.
Het huren van een auto is niet gemakkelijk, ook al zijn er grote, dan wel bekende verhuurbedrijven in Suriname. De staat van veel huurauto’s is niet bepaald goed. Een aantal lokale bedrijven verhuurt auto’s; prijzen zijn inclusief verzekering.
Rijden in Suriname is ook een avontuur. Om te beginnen houdt het verkeer links (stuur zit vaak wel rechts) en ook de verkeersregels wijken enigszins af. Op gelijkwaardige kruisingen heeft bijvoorbeeld links voorrang. Het is ook gebruikelijk op de weg te stoppen om iemand te groeten, een krant te kopen of gewoon uit te wijken voor een gat in de weg. Voorzichtigheid en oplettendheid zijn geboden.
Openbaar vervoer
Het rijden in de kleine busjes van Paramaribo is een avontuur op zichzelf; lang voordat u ze ziet, kunt u ze al horen. Ze worden ook wel ‘boombusjes’ genoemd vanwege de luid schallende muziek die klinkt in elke bus. Hoewel de busjes zijn berekend op ongeveer tien passagiers zijn er altijd wel plaatsen voor nog eens tien mensen die meewillen. Op het busstation aan de Heiligenweg is het vaak vechten om een plaatsje. Bussen vertrekken ook van de Centrale Markt en de Sophie Redmondstraat. Busjes die vertrekken vanaf de Redmondstraat gaan naar de districten buiten Paramaribo. Langs de weg staan bushaltes die herkenbaar zijn aan de bordjes.
De Staatsbusdienst rijdt met grote oude bussen vanuit het centrum naar de buitenwijken. Routes en andere informatie is verkrijgbaar bij de Staatsbusdienst aan de Heiligenweg. Deze bussen rijden mits de weg het toelaat naar Brokopondo en Brownsweg. De vrachtwagens die vroeg vertrekken vanaf de Saramaccastraat, rijden naar het binnenland.
Praktische zaken
Douane en grensformaliteiten
Voor Nederlanders geldt er een visumplicht bij een bezoek aan Suriname. Het best kunt u ongeveer zes weken voor vertrek beginnen met de aanvraag bij het Surinaamse consulaat in Amsterdam. Mocht u tijdens uw verblijf in Suriname bijvoorbeeld naar Frans Guyana willen, dan is het verstandig een multiple entry visum aan te vragen. Dit is echter alleen nodig indien het verblijf buiten Suriname meer dan vijf dagen bedraagt. Als u Suriname voor kortere tijd verlaat, moet u bij het politiebureau te Nieuwe Haven een re-entry stempel halen. Het in- en uitstempelen bij aankomst en vertrek, dat voorheen verplicht was, is sinds 1996 niet meer nodig. De visumplicht zal op korte termijn ook worden afgeschaft.
Het invoeren van belastingvrije artikelen als sigaretten en drank is makkelijk; 400 sigaretten (of 100 sigaren) en 2 l sterke drank en 4 l wijn is toegestaan. Voor filmrolletjes geldt dat er acht mogen worden meegenomen en 60 m film. Daarnaast is de invoer van 50 g parfum en 1 l eau de cologne belastingvrij toegestaan.
Geldzaken
De officiële munteenheid is de Surinaamse gulden, waarvan de waarde vaak verandert. Er zijn maatregelen genomen om het zwarte wisselcircuit te ontmoedigen. Voorheen bestond er een levendig zwart wisselcircuit, waarbinnen de valuta meer opleverden dan bij de banken. Wisselen op de zwarte markt is verboden en kan leiden tot inbeslagneming van het geld. Daarnaast zijn ook niet alle wisselaars te vertrouwen. Omdat de banken tegenwoordig min of meer dezelfde koers hanteren als de zwarte markt, is zwart wisselen de moeite ook niet meer waard. Het gemakkelijkste is het om contant geld mee te nemen en dat om te wisselen. De koers wordt vastgesteld door de Centrale bank van Suriname en staat elke dag in de kranten.
Gezondheid
De GGD kan u precies vertellen welke voorzorgsmaatregelen u dient te nemen voor een reis naar Suriname. In het binnenland van Suriname heerst malaria; een malariakuur is dus vereist. Over het algemeen schrijft de GGD het sterke middel Lariam voor, dat maar één keer per week hoeft te worden geslikt. Veel gebruikers hebben last van vervelende bijwerkingen en gebruiken daarom Profylaxe.
De bewoners van het binnenland hebben een resistentie ontwikkeld en wie toch malaria krijgt slikt dan Lariam, dat dus niet alleen preventief wordt gebruikt. De malariaparasieten ontwikkelen bovendien een resistentie tegen de antimalariamiddelen. Het is daarom beter Profylaxe te slikken, opdat de parasieten geen resistentie ontwikkelen tegen Lariam, dat dan nog als geneesmiddel achteraf kan worden gebruikt. Profylaxe is een goed preventief middel en dient gedurende vier weken dagelijks te worden geslikt. De GGD kan u meer advies geven, ook over de nodige vaccinaties, zoals tegen geelzucht, tyfus en tetanus.
In het binnenland zijn ook insecten die voor het nodige ongemak kunnen zorgen. Sika’s (zandvlooien) nestelen zich onder de huid van de voet om daar eitjes te leggen en moeten op de juiste manier worden verwijderd. Om dit euvel te voorkomen doet u er goed aan altijd en overal schoenen te dragen. Verder zijn er grasluizen, muggen en bijen die ongemakken, onder andere diarree, tijdens de reis kunnen veroorzaken. De medische hulp in Suriname is goed te noemen; de meeste artsen hebben hun opleiding in Nederland voltooid.
Het drinkwater aan de kust is lekker en kan zo uit de kraan worden gedronken. In het binnenland is er geen waterleiding en wordt het water uit de rivier gebruikt. Het is aan te raden wat chloortabletten mee te nemen om het rivierwater te zuiveren.
Tijdsverschil
Afhankelijk van onze zomer- of wintertijd bedraagt het tijdverschil 4 of 5 uur. Als in oktober de wintertijd ingaat is het in Suriname 4 uur vroeger dan in Nederland.
Paramaribo
Als je eens de moeite neemt om het letterlijk hogerop te zoeken, dan is Paramaribo veel groener dan het vanaf de straat lijkt.
De koloniale geschiedenis is terug te vinden in de typische bouwstijl van de stad, die in het verleden ook wel de houten stad uit het Caraïbisch gebied werd genoemd.
Vanuit de toren van de Petruskathedraal kun je de hoofdstad heel goed overzien. Naast roestige golfplaten waarmee veel daken bedekt zijn, zie je huizen van hout (vandaar die bijnaam). Verschillende van deze houten huizen zijn inmiddels voorgedragen voor de monumentenlijst. Een goed idee, want talloze branden hebben in de loop der tijd al verschillende panden vernietigd. De wil om te behouden is groot, het geldgebrek om plannen uit te kunnen voeren helaas groter. Heel langzaam werkt Paramaribo aan het restaureren van zijn binnenstad.
De stedelingen zijn afkomstig uit verschillende culturen die het stadsbeeld een afwisselende sfeer geven. Als een paal boven water staat dat sommige toeristen vreemd opkijken als ze de grootste moskee van Zuid Amerika en de joodse synagoge gebroederlijk naast elkaar staan in het centrum.
De kuststrook is bebost, ten zuiden van de kustvlakte zijn er savannen, die een meer zanderige bodem hebben. Er komen verschillende vegetatie-typen voor op de savanne: bos (vaak met 'Cola-kreken', ook wel kleine riviertjes met doorzichtig bruin water), struiksavanne en open savanne met dwergstruiken en gras.
Naast het stuwmeer ligt Brownsberg, een klein bergje in het regenwoud, van 500 meter hoog. Dit gebied is nu een natuurpark, met bovenop de berg een kampement voor beheerders en bezoekers. Over het algemeen is een tropisch regenwoud helemaal niet de jungle of die groene hel, zoals je die vaak in films ziet. Slechts waar het zonlicht de bodem kan bereiken, een open plek, of langs een rivier: daar heb je wel je hakmes nodig, om je een weg te banen. Zoals overal in de natuur, moet je ook hier goed je ogen de kost geven, en geduld hebben, om te zien wat er te zien is.
In een tropisch regenwoud zijn er vaak drie boomlagen, en in Suriname is het meestal de middelste boomlaag die een gesloten bladerdak vormt, op zo'n 35 meter boven de grond. Maar er zijn heel wat woudreuzen die daar bovenuit steken. Van onderaf gezien zie je eigenlijk niks, alleen een stam die in het bladerdak verdwijnt.
Suriname heeft 4 seizoenen; een kleine regentijd, de echte (grote?) regentijd, de droge en een kurkdroge periode. Begrippen zoals zomer, lente, herfst en winter zoals wij die hier kennen zijn hier niet bepaald mee te vergelijken.