Vakantie Nieuw Zeeland
Nieuw Zeeland bestaat uit twee grote eilanden, het Noordereiland (115.000 km) en het grotere Zuidereiland (151.000 km). De totale landoppervlakte is iets groter dan Engeland, maar er wonen slechts 3,5 miljoen mensen. Beide eilanden zijn bergachtig.
Op het Noordereiland zijn de bergen niet zo hoog, meestal tussen de 1000 en 2000 meter, waardoor het landschap meest een golvend en lieflijk karakter heeft. In het centrale deel van het eiland ligt een ruiger berggebied, het Tongariro National Park, waarvan de hoogste top 2797 meter telt. In dit gebied zul je ook veel vulkanische verschijnselen zien als geisers, modderbronnen en oude kraters.
Op het Zuidereiland vinden we de Southern Alps, een hoge bergketen met toppen tussen de 3000 en de 4000 meter, die het hele jaar door met sneeuw bedekt zijn. Mede door de vele neerslag, in de bergen in de vorm van sneeuw, zijn er veel enorme gletsjers, die in sommige gevallen bijna tot aan de zee reiken.
Geschiedenis
De eerste bewoners van Nieuw Zeeland waren de Maori's, een Polynesisch volk dat het land rond het jaar 800 vanuit de Pacific bereikte.
Volgens oude legendes werd deze expeditie geleid door een zekere Kupe, die bekend staat als de stamvader van het Maori volk. In de jaren daarna volgden verschillende immigratiegolven en verspreidden de Maori's zich over het hele land. De Maori's waren verdeeld in stammen, die elkaar fel bestreden in onderlinge oorlogen. De krijgscultuur was dan ook bijzonder belangrijk. De Maori's hebben een complexe religie, waarin voorouderverering, verschillende goden, priesters en rituelen een belangrijke plaats innemen. De gemeenschapshuizen die als ontmoetingsplaatsen dienden (en soms nog dienen) waren schitterend gedecoreerd en beschilderd met levendige geometrische patronen. Een zelfde soort patronen werd gebruikt in tatoeages. Met name de hogere klassen hadden tatoeages over hun hele gezicht en ook vaak op andere delen van het lichaam.
In 1642 werd Nieuw Zeeland voor het eerst gezien door een Europeaan, namelijk de Nederlander Abel Tasman, die het nieuwe land Nieuw Zeeland noemde. James Cook was in 1769 de eerste Europeaan die Nieuw Zeeland uitgebreid verkende, en hij claimde het land voor de Britse Kroon. Pas in het begin van de 19e eeuw kwamen de eerste permanente Europese bewoners, die het Christendom en vuurwapens introduceerden bij de Maori's. De vuurwapens hadden desastreuze effecten bij de traditionele stammenoorlogen en het Christendom tastte oude tradities en de eigenwaarde van de Maori's sterk aan. Dit alles gecombineerd met de introductie van Europese ziektes had een sterke afname van de Maori bevolking tot gevolg. Om de verhouding tussen de Maori's en de Europeanen goed te regelen werd er in 1840 een verdrag opgesteld, waarbij de Maori's de Britse Kroon als het hoogste gezag erkenden in ruil voor volledige burgerrechten en erkenning van hun eigendomsrechten op het land. Dit verdrag wordt gezien als het ontstaan van de moderne staat Nieuw Zeeland. De uitvoering van het verdrag liet echter veel te wensen over en de verhouding tussen Maori's en Paheka's (de Maori naam voor Europeanen) verslechterde, culminerend in gewapende opstanden (de Maori Wars) rond 1860. Deze opstanden werden gewelddadig de kop ingedrukt en het gevolg was dat de Maori's steeds meer een onderdrukte minderheid werden en Nieuw Zeeland vrijwel geheel Europees van karakter werd.
Nieuw Zeeland heeft zich daarna ontwikkeld tot een modern westers land met een hoge levensstandaard. De economie is voornamelijk agrarisch georiënteerd, met als belangrijkste exportproducten vlees, melkproducten, vis, fruit (o.a. kiwi's) en groenten. Internationaal heeft Nieuw-Zeeland zich geprofileerd als milieubewust en sterk tegen kernenergie, zoals tijdens de protesten tegen de Frans kernproeven op Mururoa, met als gevolg de aanslag op het Greenpeace schip Rainbow Warrior in de haven van Auckland. De laatste jaren laten een sterke versterking zien van het Maori zelfbewustzijn en een herontdekking van oude Maori tradities, zelfs door Europese Nieuw Zeelanders.
Klimaat
Het Noordereiland heeft een subtropisch klimaat, en op het Zuidereiland heerst een maritiem klimaat. Neerslag is er over het hele jaar verspreid. Op het Zuidereiland valt veel neerslag, vooral aan de westkust. Alle depressies die boven de Tasman Zee ontstaan worden immers tegen het gebergte op het South Island aangeblazen en dit zorgt voor zogenaamde 'stijgingsregens'.
Bevolking
Er wonen zo'n 3,5 miljoen mensen in Nieuw-Zeeland, waarvan ongeveer 75% van Europese afkomst is. De overgrote meerderheid is afkomstig uit Engeland en de band met Engeland is nog altijd sterk. Het Nieuw Zeelandse Engels lijkt veel meer op het Europese Engels dan het Australisch of het Amerikaans. De Kiwi's (zoals zij zich zelf graag noemen) voelen zich dan ook cultureel superieur aan de in hun ogen vrij boerse Australiërs. De nationale sport van Nieuw-Zeeland is rugby. Daarnaast zijn Nieuw Zeelanders enorme zeilliefhebbers en winnen zij vaak grote zeilwedstrijden als de Whitbread Race of de America's Cup. In hun vrije tijd zijn Nieuw Zeelanders graag actief bezig in de 'Great Outdoors'. De Maori's, de oorspronkelijke bevolking van Nieuw Zeeland, vormen 15% van de bevolking. Daarnaast zijn er vooral de laatste jaren veel Aziaten en immigranten uit de Pacific komen wonen, die ieder zo'n 5% van de bevolking uitmaken.
In Nieuw-Zeeland wordt zowel Engels als Maori gesproken. De Maoritaal, welke overeenkomsten vertoont met Polynesische talen en enkele dialecten in Indonesië, is minstens zo belangrijk als het Engels, daar de Maori's een gelijkwaardige plaats in de maatschappij innemen (in tegenstelling tot de aboriginals in Australië bijvoorbeeld). Veel plaatsnamen komen rechtstreeks uit de Maoritaal, vooral op het Noordereiland zult u dit veelvuldig bemerken. Ook op televisie zijn er vele programma's in het Maori. Met Engels kunt u echter prima uit de voeten, ook de Maori's beheersen het Engels uitstekend.
Cultuur
De Maori cultuur is op een aantal plaatsen, met name rond Roturua, nog zeer duidelijk aanwezig en is een opmerkelijke comeback aan het maken. Veel Maori's herwaarderen en herontdekken hun oorspronkelijke cultuur en ook de Maori taal wordt steeds vaker gesproken en onderwezen. Zelfs de Paheka's, zoals de Maori's de Europese Nieuw Zeelanders noemen, raken meer geïnteresseerd in de Maori cultuur en beschouwen deze steeds meer als een gemeenschappelijk cultureel erfgoed, waar ook zij trots op zijn. Bepaalde Maori woorden worden vaker gebruikt, met name de bekende welkomstgroet Kia Ora. Veel plaatsen hebben al Maori namen en zelfs worden veel Engelse plaatsnamen vervangen door hun oude Maori naam. In het algemeen is de relatie tussen Maori's en Paheka's de laatste jaren behoorlijk verbeterd, hoewel er natuurlijk ook wel de nodige wrijvingen zijn. Hoewel de meeste Maori's in de stad wonen en een grotendeels westerse levensstijl hebben, proberen zij in toenemende mate het contact met de marae waaruit ze afkomstig zijn te herstellen en te onderhouden. De marae is eigenlijk de heilige gemeenschapsplaats van een Maori dorp, maar het woord wordt ook vaak gebruikt als algemene aanduiding voor traditioneel voorouderlijk dorp. Met name rond Rotorua wonen nog veel Maori's in hun marae en dit is dan ook voor ons de beste plaats om met de Maori cultuur kennis te maken. Hoewel gastvrijheid zeer belangrijk is bij de Maori's, is het bij het bezoeken van een marae essentieel dat je je strikt houdt aan een aantal beleefdheidsregels en taboes. De reisleider en lokale gidsen zullen je hierover inlichten.
Waitangi Day wordt ieder jaar op 6 februari gevierd. Op deze dag wordt het in 1840 gesloten verdrag tussen de Maori's en de Engelsen herdacht. Nieuw-Zeeland werd toen een kolonie van Groot-Brittannië. Op 25 april is het ANZAC-Day en worden de gesneuvelde soldaten van het Australia New Zealand Army Corps herdacht.
Flora en Fauna
Door zijn geïsoleerde ligging heeft Nieuw Zeeland een planten- en dierenwereld waarvan de meeste soorten uitsluitend in Nieuw Zeeland voorkomen. Zowel op het Noord als op het Zuidereiland komen uitgestrekte oerbossen voor met een zeer gevarieerde plantenwereld. De bekendste boom van het Noordereiland is de gigantische kauri, een naaldboom die meer dan 50 meter hoog en 2000 jaar oud kan worden. Helaas zijn de meeste gekapt, maar in natuurreservaten zijn nog enkele oorspronkelijk kauri-bossen te vinden. Typerend voor de Nieuw Zeelandse bossen is de grote hoeveelheid varens die er groeien, waaronder diverse soorten boomvarens die soms tot 10 meter hoog kunnen worden. Deze varens, samen met de dichte ondergroei van allerlei slingerplanten en de vele mossen en epifyten die op de bomen groeien, geven de Nieuw Zeelandse bossen een sprookjesachtige charme en vandaar ook dat bijvoorbeeld een film als "Lord of the Rings" hier opgenomen is. De oorspronkelijke dierenwereld van Nieuw Zeeland werd gedomineerd door vogels. Door het ontbreken van roofdieren leefden er voor de komst van de Europeanen vele soorten loopvogels, waarvan de reusachtige Moa - die 4 meter lang kon worden - de bekendste is. De meeste van deze loopvogels zijn uitgestorven door toedoen van de mens en door de mensen meegenomen verwilderde roofdieren als katten, ratten en honden. De Moa was zelfs al lang voor de komst van de Europeanen uitgestorven. Een van de weinige nog overgebleven loopvogels is de beroemde kiwi, hét symbool van Nieuw Zeeland, en de takahe (Zuidereiland). Vogels met vleugels hebben zich wel goed kunnen handhaven en vormen ook nu nog de meest opvallende dieren in de Nieuw Zeelandse natuur. De enige zoogdieren die hier leefden voor de komst van de mens waren twee soorten vleermuizen. De Maori's en vooral de Europeanen hebben echter vele zoogdiersoorten geïntroduceerd, waarvan er vele verwilderd zijn. Zo leven er inmiddels door heel Nieuw Zeeland in het wild diverse hertensoorten, wilde varkens en geiten, konijnen en opossums (deze laatste worden overigens niet zeer gewaardeerd door de Nieuwzeelanders: opossums worden ervoor verantwoordelijk gehouden voor het verdwijnen van een groot aantal oorspronkelijke planten en diersoorten). Zeezoogdieren komen van oorsprong wel veel voor in de visrijke wateren rond Nieuw Zeeland. Hier leven diverse walvissoorten, als de potvis, de bultrugwalvis en de orka, alsmede verschillende soorten dolfijnen, zeehonden en zeeleeuwen.
Politiek/Economie
Nieuw-Zeeland is een zelfstandig land met een eigen parlementair systeem. Ze erkent koningin Elizabeth II als haar koningin. Zij heeft echter geen invloed op de Nieuwzeelandse politiek en wordt vertegenwoordigd door een gouverneur.
Het parlement bestaat uit het huis van afgevaardigden. De inwoners van Nieuw-Zeeland kiezen de leden van het parlement en ieder lid representeert een gebied van het land. De regering bestaat uit leden van de grootste partij. De partijleider wordt 'prime minister'.
De belangrijkste bron van inkomsten komt uit de export van landbouw producten, voornamelijk vlees, zuivel en wol. Nieuw-Zeeland telt ongeveer 45 miljoen schapen en is het derde wolproducerende en tweede wolexporterende land in de wereld. Kiwifruit, passievruchten, appels en peren zijn wereldwijd populaire exportproducten. Naast de landbouw is bosbouw de tweede belangrijkste industrie.
De Nieuwzeelandse overheid probeert uitbreiding en ontwikkeling van industrie te bewerkstelligen om de economie stabieler te maken. Het ontbreekt Nieuw-Zeeland echter aan een afzetgebied.
Toerisme wordt een steeds belangrijkere peiler van de economie en maakt een stormachtige ontwikkeling door. Logisch, want Nieuw-Zeeland heeft vakantiegangers buitengewoon veel te bieden.
Praktische informatie
Geld en Valuta
De munteenheid in Nieuw Zeeland is de Nieuw Zeelandse dollar (NZ$). Voor elke euro ontvangt u ongeveer 2 New Zealands dollars (februari 2003).
Contant geld en Travellers cheques
We raden u aan om Travellercheques in NZ$ of in euro's mee te nemen. Deze kunnen vrijwel bij alle banken omgewisseld worden en zijn verzekerd tegen verlies en diefstal. Neemt u ook wat contant geld mee, in euro's of dollars.
Bankpassen en creditcards
Credit cards worden vrijwel overal geaccepteerd en u kunt ook met uw pinpas geld opnemen bij vrijwel alle geldautomaten. Indien u onderweg gebruik maakt van uw creditcard of uw pinpas is het van het grootste belang dat u uw pas of kaart niet uit het oog verliest. Het komt helaas maar al te vaak voor dat de gegevens van uw kaart gekopieerd worden en dat daarna betalingen worden verricht met uw creditcard of uw pinpas. Let er daarom op dat niemand uw pincode kan afkijken als u betaalt of geld opneemt met uw pinpas.
Frauderen met creditcards is niet altijd uit te sluiten en elke creditcard maatschappij is daarvoor verzekerd, maar door alert te zijn kunt u een heleboel problemen voorkomen.
Telefoon, internet en post
Tegenwoordig vindt u overal in Nieuw zeeland internet cafées, waar u heel makkelijk een e-mail kan verzenden. Dit is tevens de goedkoopste vorm van communiceren.
Telefoneren kan zowel in de hotels (al is dit vaak wel veel duurder), maar ook in de verschillende telefooncellen met een credit card of telefoonkaart, die u bij het postkantoor kunt kopen.
Vervoer
Wanneer u individueel reist, kunt u zelf kiezen in wat voor categorie auto u uw rondreis gaat maken. Houdt u er wel rekening me dat er links wordt gereden in Nieuw Zeeland. Wanneer u de Islander neemt, dient u rekening te houden met een overvaartijd van ca. 3 uur. De ferry gaat 5x per dag, tussen 06.00 en 21.30 uur en kost ca. € 24 per persoon en € 85 voor de auto.
Tijdsverschil
Het tijdsverschil tussen Nederland en Nieuw Zeeland is in de maanden november t/m maart 12 uur. In de overige maanden is het tijdsverschil 10 uur.