Vakantie Athene
Athene, de zuidelijkste hoofdstad van Europa, is de toegangspoort tot Griekenland en tot de wereld van de oudheid. De marmeren monumenten van de Akropolis, die majestueus boven de stad uitrijzen, vormen het symbool van het eerbiedwaardige verleden van de stad. De rots zou al meer dan 5000 jaar bewoond zijn - een ouderdom waarbij alle andere Europese hoofdsteden jong lijken. Beneden, in het gebied rond de oude Agora of marktplaats, voerde Socrates zijn dialogen en liggen de wortels van de democratie zoals wij die kennen.
Het moderne Athene heeft echter weinig gemeen met de schoonheid van de klassieke bouwwerken. Een eindeloze zee van staal en beton strekt zich uit tot over de omringende heuvels. (Opvallend voor een stad van deze omvang is dat er maar weinig echt hoge gebouwen zijn.) De Griekse bouwmeesters hebben in de 20e eeuw de esthetiek moeten laten varen wegens de enorme toestroom van mensen van het platteland. Athene telt nu, samen met de havenplaats Piraeus, ruim 4 miljoen inwoners - de helft van de totale Griekse bevolking!
Cultuur
Net als de triest klinkende Griekse ballade bestaat de Griekse cultuur uit een mengeling van oosterse en westerse invloeden. De voorliefde voor vooruitgang en de eerbied voor traditie gaan hierbij bovendien hand in hand. Het Byzantijnse gezang in de oude kerken, de bebaarde Grieks-orthodoxe priesters in hun zwarte gewaden en het Griekse schrift geven Athene iets exotisch. Op feestdagen van heiligen zult u overal processies en kransen van witte bloemen zien, terwijl de Atheners in hun zondagse kleding een icoon kussen of zich overgeven aan volksdansen. Dat de Atheners hun verleden midden in deze moderne metropool hoog weten te houden, is passend voor een volk dat het concept van de stad al in een ver verleden tot ontwikkeling heeft gebracht. Evenals het passend is dat de monumenten uit dit verleden nog altijd midden in het hart van de stad staan.
De Grieken zijn levendige, praatgrage en onbedwingbaar nieuwsgierige mensen, dol op hun kinderen en vol van eerbied voor hun grootouders. Ze bezitten een rustige, waardige trots. Mannen lopen arm in arm vurig met elkaar te discussiëren - een geliefd tijdverdrijf - en van tijd tot tijd ziet u, te midden van alle Atheense gezichten - smal en rond, donker of licht - een uitgesproken Grieks gelaat, zoals we dat van de antieke beelden kennen.
Taal
Binnen de bekende toeristengebieden zult u waarschijnlijk geen taalproblemen hebben. Iedereen die zich met het toerisme bezighoudt (de grootste bron van inkomsten), spreekt wel een mondje Engels, Duits, Frans of Italiaans.
Klimaat
Het hele jaar is in Athene het mediterrane klimaat merkbaar, met warme, soms hete dagen en milde nachten. In de wintermaanden kan het echter fiks afkoelen. Neem dan warme kleren mee. In juli en augustus kan het in Athene verzengend heet zijn.
Tijdsverschil
Het is in Nederland een uur vroeger dan in Athene.
Bezienswaardigheden
Erechtheion
Bij de noordmuur, aan de andere kant van het Akropolisplateau, vindt u het Erechtheion, een tempel die met geen enkele andere uit de oudheid is te vergelijken. Oorspronkelijk waren hier in één gebouw drie erediensten ondergebracht: die van Athena, Poseidon en Erechtheus. Het Erechtheion was de laatste tempel die men op de Akropolis heeft neergezet en werd geheel in oorlogstijd gebouwd. De bouw vergde 15 jaar en de inwijding vond in 406 voor Christus plaats.
De bekende, veel gekopieerde deur van het Erechtheion, omlijst door rozetten, vindt u binnen tussen de twee middelste zuilen. Een van de sierlijke, 7 meter hoge zuilen van de zijkant en een deel van de marmeren dwarsbalk boven werden door Lord Elgin naar Londen gebracht.
De zes meer dan levensgrote vrouwenfiguren, die het dak van de zuidhal ophouden, zijn de beroemde Kariatiden. Hoewel zij hun naam ontlenen aan een plaats nabij Sparta, waarvan de meisjes in de oudheid bekend stonden om hun rechte houding, waren deze Kariatiden in werkelijkheid Atheense meisjes.
De lange tunieken zijn gedrapeerd als de cannelures van de zuilen. De manden op de hoofden vervangen de kapitelen. De zuilengang beschermde een gewijde plek, de tombe van koning Cecrops, de mythische stichter van Athene.
Theater van Dionysus
In dit herbouwde, maar desondanks afbrokkelende theater aan de voet van de Akopolis werden de stukken van Sophocles, Euripides, Aeschylus en Aristophanes opgevoerd.
Het oorspronkelijke theater uit de 5e eeuw voor Christus had in de aarde uitgehakte zitplaatsen en een rond stenen podium. De halfronde orkestbak werd door de Romeinen uitgehouwen. Het reliëf met taferelen uit het leven van Dionysus vormt de voorwand van het toneel. Het theater bood plaats aan 17 000 toeschouwers. Namen van hoogwaardigheidsbekleders waren in het marmer van de 67 zetels op de 1e rij gegrift. De ereplaats was de troon met leeuwepoten van de hogepriester van Dionysus Eleftherios. Net daarachter stond de troon van Hadrianus. Voor en na de theatervoorstelling gingen de Atheners wandelen en praten in de Stoa van Eumenes, een wandelgang met twee rijen zuilen boven elkaar uit de 2e eeuw voor Christus.
Agora
Terwijl de Akropolis het godsdienstig centrum was van het oude Athene, was de Agora aan de voet van de noordelijke muren het centrum van het dagelijks leven. Het stadsdeel werd in de 3e eeuw na Christus door barbaren vernield, maar tussen het puin en de funderingen zult u zich gemakkelijk de omvang en de drukte van het oude centrum kunnen voorstellen: winkels, kleine werkplaatsjes en kraampjes, overheidsgebouwen, de Munt, gerechtshoven, archieven, scholen, bibliotheken, atletiekruimtes, theaters, tempels en altaars ...
Het museum binnen bevat een grote collectie aardewerk, munten, gebruiksvoorwerpen en stukjes scherven, waarop de Atheners namen schreven van vooraanstaande figuren die zij verbannen wilden zien. Er is ook een enorm bronzen schild, dat tijdens de Peloponnesische oorlogen op de Spartanen werd veroverd, en een klirotirion, een bijzonder apparaat waarmee openbare plichten door loting werden toegewezen - vanzelfsprekend een belangrijk facet van de oude Atheense democratie.
Parthenon
Het Parthenon – ‘Tempel van de Maagd’ - was gewijd aan Athena, de godin van wijsheid en rechtvaardigheid, de beschermster van de stad. Het gebouw werd ontworpen door de beeldhouwer Phidias, die in zijn concept oude elementen uit de numerologie, geometrie en architectuur gebruikte. Het gebouw werd opgericht door de meester-architecten Ictinus en Callicrates.
De werkzaamheden begonnen in 447 voor Christus en duurden 9 jaar. Het marmer werd uit de berg Pentelikon gehaald (circa 16 km ten noordoosten van Athene). Dit marmer was beroemd om zijn melkwitte, grove korrel. In de loop van de eeuwen heeft het zijn honingkleur gekregen. Alleen het dak en de deuren waren van hout. Het Parthenon is 70 meter lang en 30 meter breed. De 46 buitenzuilen zijn 10 meter hoog en bestaan elk uit een dozijn op elkaar geplaatste, gecanneleerde marmeren zuilentrommels.
Afgezien van zijn godsdienstige functies diende deze prachtige Dorische tempel om de roem van het machtige Athene te symboliseren. Verder bewaarde men er de nationale schatkist en een kostbaar beeld. Het altaar van het Parthenon, waar levende offerdieren werden geslacht, stond voor het gebouw, tegenover de oostelijke façade. Alleen een paar bevoorrechte personen, priesters of hoge autoriteiten, mochten de cella (binnenste deel van de tempel) binnen.
Syntagma
Omgeven door banken, luxueuze hotels en kantoren van luchtvaartmaatschappijen en reisorganisaties, is Syntagma (Grondwetplein) het centrale oriëntatiepunt voor de meeste bezoekers aan Athene. Ook veel Atheners die in het centrum werken, spreken hier altijd met elkaar af.
Syntagma is altijd al een centrum van Atheense activiteit geweest. Het Lyceum van Aristoteles lag tegen de zuidkant. Gedurende de Tweede Wereldoorlog hadden eerst de Duitsers en later de geallieerden aan het plein hun hoofdkwartier gevestigd.
Het Griekse Parlement, tot 1935 het koninklijk paleis, ligt aan de oostkant van Syntagma. Aan de voorzijde van het gebouw houden wachters in traditioneel tenue de wacht bij het gedenkteken voor de onbekende soldaat. Op zondagochtend om 10.45 u. kunt u de officiële aflossing van de Republikeinse Wacht zien.
Accommodaties
Kamers en appartementen
Deze eenvoudige, meestal redelijk geprijsde vorm van accommodatie loopt uiteen van een slaapkamer bij een gezin thuis tot een gemeubileerde appartement. U treft dit soort accommodatie vooral aan op de eilanden. De officiële indeling loopt van A tot C. Rond 15 augustus (Maria Tenhemelopneming - tis Panagias) zit alles meestal vol, omdat de Grieken dan zelf op pad gaan. U kunt bij particulieren gewoonlijk onderhandelen over de prijzen en voorwaarden. U doet er verstandig aan om ruim van tevoren te boeken. Toeristen die dit niet gedaan hebben, kunnen bij aankomst op het vliegveld terecht bij een balie voor hotelreserveringen.
Jeugdherbergen
Als u lid bent van de Internationale Jeugdherbergcentrale, kunt u onderdak krijgen in een van de drie jeugdherbergen in Athene of in die van Piraeus. Bent u geen lid, dan kunt u een internationale gastenkaart aanvragen bij het hoofdkantoor van de Griekse Jeugdherbergcentrale.
Kamperen
Kamperen is in Griekenland alleen op officiële terreinen toegestaan. Op het vasteland van Attica zijn er rond de 20, waarvan sommige het hele jaar open zijn. De tarieven variëren naargelang het seizoen, de voorzieningen en de locatie.
Eten en drinken
Eten
Probeert u ook eens de typische Griekse specialiteiten: een dipsaus van yoghurt, komkommer en wat knoflook (tzatziki), gefrituurde inktvis, geitekaas (feta) in olijfolie en pekel, aardappelpuree met knoflook (skordalia) en de bekende wijn met harssmaak (retsina). Als u Athene met Kerstmis of Pasen bezoekt, of als u uitgenodigd wordt voor een bruiloft, proef dan vooral eens de verfijnde ingewandensoep (magiritsa).
De vangsten uit de Griekse wateren vindt u overal in Athene terug, maar u zult het meest genieten van Mikrolimano, de kleine jachthaven van Piraeus. Een aantal minder bekende, maar zeer redelijk geprijsde visrestaurants vindt u aan Freatis in Piraeus, in de omgeving van de jachthaven Zea. Bij al deze havenrestaurants zult u zeker vissers-mezedakia op het menu vinden - stukjes octopus, mosselen, zeeëgels en witvis. Een vissoep die kan wedijveren met andere meer bekende soorten rond de Middellandse Zee is psarosoupa of kakavia. Een plaatselijke specialiteit is garides giouvetsi, garnalen in tomatensaus met feta, gestoofd in wijn en opgediend in een aardewerken pot.
Bij een psistaria (gespecialiseerd in gegrilde snacks) vindt u de populaire souvlaki - op een vleespen (souvla) geroosterde stukjes kalfs-, lams- of varkensvlees en groente. Nog gemakkelijker mee te nemen is souvlaki me pita - gegrild vlees, tomaten, paprika en uien met daar bovenop tzatziki, dit alles gewikkeld in een rond plat brood (pita). Plakken van lamsbout of ander vlees, aan een ronddraaiend spit geroosterd, worden gewoonlijk doner kebab of gyros genoemd. U kunt ook allerlei pasteitjes met gehakt en pikante worstjes krijgen.
Dranken
De heldere, naar anijs smakende ouzo doet enigszins denken aan Franse pastis. Drink het met
mate en knabbel tegelijk op iets, net zoals de Atheners dat ook doen. Gewoonlijk wordt ouzo vermengd met koud water, waardoor het een melkachtige kleur krijgt, maar u kunt het ook met ijsblokjes of puur krijgen. Whisky, gin, wodka en ander buitenlands gedestilleerd zijn duur (tonic is verkrijgbaar). De Grieken maken zeer goede vermouths, zowel zoete als droge.
Zodra u aan de aparte smaak gewend bent, kan een goede, gekoelde retsina een prima dorstlesser zijn. Haar bijzondere smaak verkrijgt deze witte Griekse wijn doordat zij wordt gearomatiseerd met hars. De Griekse wijnen werden oorspronkelijk vervoerd en opgeslagen in houten tonnen, die met hars dichtgemaakt waren. Later, toen de tonnen vervangen waren door vaten en flessen, bleven de Grieken hun wijn met hars behandelen om deze speciale smaak te krijgen. Volgens de Grieken krijgt men er zelden een kater van en helpt het bij het verteren van het met veel olie toebereide voedsel.
Restaurants
Maakt u zich geen zorgen over taalproblemen: in de meeste Griekse restaurants is het heel gewoon dat een gast de keuken binnenloopt en in de potten en pannen op het fornuis kijkt, of zelfs in de koelkast. Als u besloten heeft wat u wilt eten, wijst u het maar aan. Een halve portie heet oligo (een beetje). U kunt natuurlijk ook om het menu vragen. (Meestal staat er naast het Grieks ook een van de Europese talen.)
Cafés
In Athene moet u vooral weten hoe zich te ontspannen. Doe net als de Atheners, die het heerlijk vinden in een café te zitten met een kopje koffie of een aperitief, alleen maar om wat te praten en te kijken.
Bij uw drankje krijgt u meestal een bordje met mezédes (hapjes) - wat kaas, olijven, taramosalata, salami of plakjes gebakken octopus - afhankelijk van het soort café. Bij oúzo worden mezedes geserveerd.
Winkelen en uitgaan
Winkelen
Als u luxeartikelen mee naar huis wilt nemen, kunnen tapijten, sieraden, borduurwerk, volkskunst en iconen worden aanbevolen. Probeer niet al te impulsief in te kopen, niet al het aangebodene is kwalitatief even hoogwaardig. U kunt gerust vragen stellen en het object waarin u geïnteresseerd bent van alle kanten bekijken. U kunt het beste met de hand gemaakte voorwerpen kopen. De arbeidskosten zijn nog steeds laag en de ambachtelijke kwaliteit is meestal hoog. Als u iets wilt aanschaffen wat te groot is om zelf te vervoeren, zijn er diverse handelsmaatschappijen die het voor u kunnen verzenden.
De beste en duurste winkelgebieden van Athene vindt u in Kolonaki en rond Syntagma. De winkels rond Omonia zijn over het algemeen goedkoper. Voor dameskleding kunt u terecht in de winkels langs Odos Ermou. Voor beeldjes, sieraden, sponzen en allerlei soorten souvenirs kunt u naar Odos Pandrosou en Odos Adrianou in de oude volkswijk Plaka.
Voor koperwerk, kebabvleespennen, leren tassen, geitenbellen, mooie, met de hand gemaakte bouzouki’s, dolken in versierde schedes en kralenkettingen is de omgeving van Monastiraki het meest geschikt. Besteed ook aandacht aan artikelen van olijfhout - onder meer slabakken. Er zijn in dezelfde buurt veel antiekwinkels, waar met name prachtige kasten en stoelen worden verkocht. De dagelijkse ‘vlooienmarkt’ is een open jachtterrein voor kunstnijverheidsproducten uit heel Griekenland.
Uitgaan
Het levendige, gevarieerde uitgaansleven van Athene gaat door tot diep in de nacht. Een avondje uit begint meestal met een maaltijd, bijvoorbeeld in een van de aangename tavernes van Plaka, waar de prijzen doorgaans redelijk zijn. Kies een romantisch plaatsje in de tuin of een tafel op het terras, zodat u genietend van uw maaltijd met Griekse muziek op de achtergrond de passerende menigte kunt gadeslaan.
Veel tavernes - zowel in Plaka als buiten het centrum - bieden live-muziek en floor shows met traditionele volksdansen. De gelegenheden die op groepen zijn ingesteld, kunt u beter vermijden. Het eten is niet altijd van de beste kwaliteit en vaak is het moeilijk een goed plaatsje te bemachtigen.
De populaire nachtclubs in het centrum van Athene, waar eveneens bouzouki-muziek wordt gespeeld en Griekse artiesten optreden, zijn alleen in de wintermaanden geopend. Na Pasen verleggen zij hun werkterrein naar de clubs langs de kust, onder andere in de omgeving van Glifada. Deze clubs zijn vrij duur, met betaald couvert, minimum consumptie, entreegeld en soms verplichte reservering. De deuren gaan open om 22 uur, maar rond middernacht begint het pas echt. De laatste gast trekt meestal pas in de vroege ochtenduren de deur achter zich dicht.
In de zomermaanden wordt tijdens het Atheens Festival opera, concerten, ballet en tragedie gepresenteerd in het Odeon van Herodes Atticus. Zowel theater- als muziekuitvoeringen van Griekse en buitenlandse artiesten worden in het Likavittostheater op de gelijknamige berg gebracht. Bij gelegenheid zijn er in dit theater ook Engelstalige voorstellingen.
In en rond Athene zijn meer dan 300 winter- of binnenbioscopen en 600 zomer- of buitenbioscopen. Sommige winterbioscopen met airconditioning blijven ook ‘s zomers open. U vindt ze dicht bij elkaar in het midden van de stad. De meeste films zijn Engels, Frans of Amerikaans gesproken met Griekse ondertitels.
Feestdagen
Griekenland kent de volgende kerkelijke en openbare feestdagen, waarop banken, kantoren en winkels gesloten zijn:
Vervoer
Autoverhuur
Autorijden in Athene wordt afgeraden, maar wellicht wenst u met een huurauto een uitstapje te maken. Het huren van een auto is tamelijk duur, waar nog bij komt dat de benzine ook prijzig is. De ‘fly-drive’-aanbiedingen zijn doorgaans het voordeligst, maar als u ter plaatse zelf wilt huren, kunt u zich het best tot de internationale of grotere nationale verhuurbedrijven richten.
Houders van creditcards hoeven meestal geen borgsom te betalen en klanten van grote reisorganisaties kunnen vaak korting krijgen. Hoewel voor alle automobilisten die in Griekenland een auto willen huren een internationaal rijbewijs verplicht is, komt het er in de praktijk op neer dat men akkoord gaat met een nationaal rijbewijs, mits de bestuurder dat minimaal één jaar in zijn bezit heeft. Afhankelijk van het model en het verhuurbedrijf varieert de minimumleeftijd voor het huren van een auto van 21 tot 25 jaar.
Taxi’s
Alle taxi’s zijn voorzien van een meter. Er is een kleine toeslag van en naar de luchthaven, de voornaamste busterminals, de havens en de treinstations.
Hoewel er taxistandplaatsen zijn, kunt u beter de hotelportier een taxi voor u laten oproepen of dat zelf doen. Als een taxi met zijn koplampen knippert, is hij vrij. Bij taxi’s die u telefonisch laat oproepen, is het begintarief afhankelijk van de afstand die ze naar u toe hebben moeten rijden. Vraag een schatting bij het bestellen van de taxi.
Openbaar vervoer
Er is een vrij goede busdienst in de stad, maar op spitsuren zijn de bussen en trolley’s overvol. ‘s Zomers zijn ze vaak onaangenaam warm. Vanaf de Zappionhaltes op Vas. Leoforos Olgas, tegenover de ingang van de tempel van de Olympische Zeus, vertrekken regelmatig bussen naar de naburige badplaatsen (Glifada, Vouliagmeni) langs de kustweg naar Sounion. Bij krantenkiosken kunt u kaartjes per stuk of per tien kopen; u stempelt ze af in de bus. Ook kunt u een maandkaart kopen.
Slechts een klein gedeelte van de metro loopt daadwerkelijk ondergronds. De treinen verbinden het centrum van Athene met Piraeus naar het zuiden en met Kifisia, een voorstad in het noorden. U kunt met de metro snel en goedkoop reizen, mits u de spitsuren mijdt. Bewaar uw kaartje tot het einde, want u moet het bij de uitgang afgeven.
Er zijn twee spoorwegstations, beide aan Theodorou Deligianni. De Griekse Spoorwegen (OSE) onderhouden een geregelde dienst op de Peloponnesos (Mycene, Argos, Trípolis, Patras enzovoort) vanaf het Peloponnesosstation. De sneltreinen naar Thessaloniki en het noorden van Griekenland vertrekken vanaf het voornaamste internationale station: Stathmos Larissa. Vanaf Panepistimiou rijdt de gele trolley nr. 1 om de 10 minuten naar dit station. U kunt treinbiljetten en plaatsreserveringen krijgen bij de OSE-kantoren op Odos of Sina. Let erop dat het biljet slechts voor een bepaalde trein geldig is. De treinen zijn dikwijls erg vol. Probeer uw treinreis ruim van tevoren te regelen.
Luchthaven
De Atheense luchthaven, Hellinikon, ligt 15 km van de hoofdstad en heeft twee terminals. De Oostterminal wordt gebruikt door alle internationale luchtvaartmaatschappijen, behalve Olympic Airways (de Griekse nationale luchtvaartmaatschappij), terwijl de Westterminal alle vluchten van Olympic Airways verwerkt, zowel de binnen- als de buitenlandse. Binnenlandse vluchten worden uitsluitend door Olympic verzorgd.
Veerdiensten
Er zijn veerdiensten naar de havensteden op het vasteland, naar alle eilanden en naar Italië, Cyprus en Turkije. Het aantal afvaarten is groot (in de zomer dagelijks 15 naar Aegina), terwijl tijdens de weekends en feestdagen zelfs extra boten worden ingezet. Hydra ligt iets meer dan 3 uur varen van Piraeus, Spetses ongeveer 4 uur. De boten liggen aangemeerd aan de Akti Posidonos, niet ver van het metrostation in Piraeus. Sommige boten nemen ook auto’s mee.